پیش بینی زمان احیای بذر چند گونۀ دارویی از طریق برآورد ثابت های معادلۀ قوۀ نامیه

یکی از روش های حفاظت از ذخایر توارثی گیاهی، نگهداری بذر آنها در بانک ژن است. بذرهای موجود در بانک ژن به تکثیر و احیای دوره ای نیاز دارند. در صورت عدم احیای به موقع، مزایای بالقوۀ سرمایه گذاری زیربنایی در نگهداری ذخایر ژنتیکی به روش برون رویشگاهی (ex situ) حاصل نخواهد شد. پیش بینی طول عمر بذرها بر پایۀ معادلۀ  قوۀ نامیه بذر استوار است که چهار ضریب دارد که برای هر گونه اختصاصی اند. هدف این تحقیق تعیین ضرایب معادلۀ قوۀ نامیه و استفاده از آنها برای پیش بینی مدت مفید نگهداری بذر و در نتیجه برآورد زمان احیای بذر هشت گیاه دارویی t. transcaspicus، thymus daenensis، salvia officinalis، satureja hortensis،dracocephalum moldavica، descurainia sophia، eruca sativaوmelilotus officinalis بود. ابتدا بذرها در سه محیط با رطوبت نسبی 20، 40 و 60 درصد به تعادل رطوبتی رسیدند و درصد رطوبت آنها اندازه گیری شد. این بذرها در پاکت های نایلونی مهروموم شده و در دماهای 35، 40 و 45 درجۀ سانتی گراد نگهداری شدند. به فواصل هر یک ماه یک بار از آنها آزمون جوانه زنی با سه تکرار به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل برای برآورد ضرایب معادلۀ  قوۀ نامیه (ke، cw ، ch ، cq) تجزیه وتحلیل شدند. ضریب ke برای گونه های t. transcaspicus ، t. daenensiss. officinalis,satureja hortensis,d. moldavica,descurinia, sophiae. sativa,وm. officinalis به ترتیب 065/5، 5، 5، 46/4، 837/3، 33/4، 4 و 21/4 به دست آمد. از بین بذرهای مورد بررسی، بیشینه و کمینۀ طول عمر بذر به ترتیب در t. transcaspicus و eruca sativa مشاهده شد. اگر قوۀ نامیۀ این نمونه ها در بدو ورود به بانک ژن 100 درصد باشد و با رطوبت 8 درصد در شرایط کلکسیون فعال (دمای 5 درجۀ سانتی گراد) نگهداری شوند، به ترتیب 123 سال بعد برای احیای بذر  t. transcaspicus و 15 سال بعد برای  eruca sativaباید اقدام شود.